Vücudun fonksiyonlarını sorunsuz bir şekilde yerine getirebilmesi için bazı vitamin ve minerallere ihtiyacı vardır. Bunlardan biri de vücudun farklı görevlerini yerine getirmesine katkı sağlayan D vitaminidir.
D vitamini eksikliği vücudun ihtiyacı olan D vitamininin karşılanmaması durumuna denir. Vitamin ihtiyacının karşılanmaması şiddetli semptomlara neden olabileceğinden öğünlerin içerisine D vitamini bakımından zengin olan besinler dahil edilmelidir. Günlük alınması gereken D vitamini ihtiyacı yaşa göre değişkenlik gösterdiğinden öğünlere kişinin ihtiyacına göre ekleme yapılması gerekmektedir.
D Vitamini Eksikliğine Ne Neden Olur?
D vitamini eksikliğine neden olan birçok faktör bulunmaktadır. Bunlar:
- Güneş ışığından yeterince faydalanılmaması durumunda D vitamini eksikliği yaşanmaktadır. Çünkü D vitaminin büyük bir kısmı güneş ışınları sayesinde karşılanabilmektedir.
- Uzun süre kapalı ortamda vakit geçirmek de güneş ışınlarından faydalanmasına engel olacağından dolayı D vitamini eksikliğine neden olmaktadır.
- Kapalı kıyafetlerin kullanımı da vücudun güneş görmesini engellediğinden ötürü D vitamini eksikliğine neden olmaktadır.
- Yetersiz ve dengesiz bir beslenme tarzı sadece bu vitaminin eksikliğine değil vücudun birçok vitamin bakımından yetersiz kalmasına neden olmaktadır.
- Hamilelik ve emzirme döneminde artan D vitamini ihtiyacı da vücutta D vitamini eksikliği oluşmasına neden olmaktadır. Bu dönemlerde takviye D vitamini alınması gerekmektedir.
- Böbrek ve karaciğer hastalıkları da bu vitaminin eksikliğine neden olmaktadır.
- Yaş faktörü D vitamini ihtiyacını etkilediğinden yaşlılık döneminde bu vitaminin ihtiyacı artmaktadır. Böylece vücudun D vitamini eksikliği ortaya çıkmaktadır.
- Yüksek faktör güneş kremleri kullanımı da güneşten faydalanmanın önüne geçtiğinden bunun eksikliği görülür.
- Aşırı kilo olarak adlandırılan obezite gibi durumlarda da vücudun vitamine ihtiyacı artmakta ve buna bağlı olarak da eksikliği görülmektedir.
- Ekvatordan uzaklaştıkça güneş ışınlarının yeryüzünde kalma süresi azaldığından kutuplara doğru gidildikçe insanlarda D vitamini eksikliği görülme olasılığı da artmaktadır.
D Vitamini Eksikliği Neden Olur?
D Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
D vitamini eksikliği belirtileri bazen kendini göstermeyebilir. Ancak genellikle:
- Sürekli yorgunluk, vücut üzerinde oluşan genel ağrılar görülür.
- Bu vitamin kalsiyum emilimini sağladığından dolayı eksikliğinin belirtilerinden biri de kemik ağrısıdır.
- Vitaminler vücut için enerji kaynağı olmasından kaynaklı olarak vitamin eksikliklerinde depresif tavırlar, değişken ruh halleri görülmektedir.
- Vitaminler yeterli miktarda alındığında cildin daha sağlıklı görünmesini sağlar. Ancak eksikliği sonucunda ciltte belirli etkileri olur. D vitamini eksikliği de gözaltlarında morarma ile kendini gösterebilir.
- Vücuttaki fonksiyonların yerine getirilmesini sağlayan D vitamininin uyku üzerinde de etkisi vardır. Uyku verimliliğinin azalması ve uykusuzluk hali D vitaminin belirtilerinden biridir.
- Bunların yanında saç kökleri vitaminler sayesinde güçlenir. Eksiklik durumunda saç dökülmesi gibi durumlar görülebilmektedir.
- D vitamini eksikliğinin göstergelerinden biri de aşırı terlemeye ve üşüme hissine sebep olmasıdır.
Bunların hepsi bir belirtidir, tam bir teşhis doktor tarafından gerekli testlerin yapılması sonucu koyulmaktadır.
D Vitamini Eksikliği Hastalıkları Nelerdir
D Vitamini Eksikliği Sonucunda Neler Olur?
D vitamini eksikliğinin giderilmemesi sonucunda birçok hastalık ortaya çıkabilmektedir. Bunlara bakacak olursak:
- D vitamini daha önce de bahsettiğimiz gibi kemik yapısı için son derece önemli olan kalsiyumun emilimde büyük rol oynamaktadır. Eksikliği sonucunda kemik ağrılarına, kemiklerin zayıflamasına ya da daha ileri bir boyutta kemik erimesine neden olabilmektedir.
- Yine kemik yapısı için önemli olduğundan çocukluk döneminde yeterli miktarda alınmadığında büyüme ve gelişmeyi olumsuz etkilemektedir.
- Kasların güçsüz olması da D vitaminin eksikliği sonucunda ortaya çıkabilmektedir.
- Bunların dışında uyku üzerindeki etkisi sebebiyle eksiklik sonucu uyku bozuklukları yaşanmaktadır.
- Bunlara ek olarak D vitamini eksikliğinde alzheimer, obezite, kanser, şeker ve kalp hastalıkları gibi rahatsızlıklara neden olabilmektedir.
D Vitamini Eksikliği Kimlerde Görülmektedir?
- Koyu tenli insanlarda D vitamini sentezlenmesi daha zordur bundan kaynaklı olarak koyu ten risk faktörleri arasında yer almaktadırlar.
- Cildin yaş ilerledikçe incelmesinden kaynaklı olarak deri incelir. Ve D vitamini sentezlenmesi zorlaşmaktadır. Bu yüzden yaşlılar da risk grubunda yer almaktadır.
- Açık hava etkinliklerinde bulunmayan ya da sürekli kapalı alanda kalma zorunluluğu olan insanlar da güneş ışınlarından yararlanamadıklarından dolayı risk grubunda yer almaktadırlar.
- Kuzeyde yaşayan insanlar güneş ışınlarından yeterli verimi alamadıklarından risk grubundadırlar.
- Bunların yanında epilepsi ilacı ve kortizon kullanan kimseler de bu grupta yer almaktadırlar.
D Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir
D Vitamini Eksikliği Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tedavi yöntemi kişiye göre doktor tarafından belirlenmektedir. Enjeksiyon ya da ağızdan D vitamini verilmesi yöntemi kullanılmaktadır. Enjeksiyon yöntemi ile altı aylık D vitamini ihtiyacı karşılanırken ağızdan alınanlar damla veya hap seçeneğine göre günlük ya da haftalık olarak değişim göstermektedir. D vitamini takviyelerinin yağ içeren bir yemekle tüketilmesi durumunda daha etkili olduğu bilindiğinden bu şekilde tüketilmesi önerilmektedir.
D Vitamini İçeren Besinler Nelerdir?
D vitamini içeren besinler genellikle hayvansal gıdalardır. Bunları sıralayacak olursak:
- Yağlı balık türleri olan somon, ton balığı, alabalık gibi balıklar D vitamini açısından zengin olduğundan tüketilmesi önerilen besinler arasındadır.
- Sadece balıklar değil sığır karaciğeri de D vitamini içermektedir.
- Yumurtanın sarısı da D vitamini bakımından zengindir.
- Bunların yanında mantarların güneş ışığını sentezlemesi sonucunda içerisinde D vitamini bulunmaktadır. Vegan beslenme ile beslenen insanlar soya sütü, bu vitamin ile güçlendirilmiş portakal suyu tüketimi ile D vitamini ihtiyacını karşılayabilmektedir.
- Bunun yanında doğal D vitamini kaynağı güneştir. İnsan vücuduna zarar vermeyecek bir süre (15 dakika tavsiye edilir) teninize güneşin temasına izin vermek D vitamini ihtiyacınızı karşılamanız mümkündür.
D Vitamini İle İlgili Sık Sorulan Sorular
- D Vitamini Vücutta Depolanır mı?
Yağda çözünen bir vitamin olması sebebiyle vücutta depolanmaktadır.
- D Vitaminin Fazla Alınması Vücut İçin Zararlı mıdır?
Aşırı dozda D vitamini almak vücutta belli semptomlara sebep olmasından dolayı zararlıdır.
- D Vitamini Fazlalığında Ne Olur?
Sindirim sorunları ve buna bağlı olarak kilo kaybına neden olabileceği gibi bilinç bulanıklığı gibi bilişsel sorunlara da neden olmaktadır. Bunların yanında kalp ritim bozukluğuna da neden olabilmektedir.
- D Vitamini Sentezi İçin Ne Kadar Zaman Gereklidir?
Haftada üç gün olmak üzere 15’er dakika güneşlenmek cildin yeterli D vitamini sentezlemesine sebep olur.
